Dat blijkt uit onderzoek van NRC Handelsblad en televisieprogramma Zembla. Zij lieten monsters van drie door Anqiu Lu‘an geproduceerde partijen van de pijnstiller en koortsremmer analyseren door een gecertificeerd laboratorium in Duitsland.

De drie vervuilde partijen zijn geproduceerd in het voorjaar van 2019 en goed voor zo’n 36 miljoen pillen paracetamol die nu in de winkels liggen. Waar ter wereld de vervuilde pillen zijn beland, is niet bekend.

Uit de analyse blijkt dat alle drie de partijen vervuild zijn met 4-chlooraniline, afgekort PCA. Deze stof, ontstaan bij de productie van paracetamol, is genotoxisch carcinogeen. Volgens het Europees Geneesmiddelenbureau EMA en de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA kan PCA levertumoren veroorzaken bij proefdieren door aantasting van het genetisch materiaal.

Risico’s

De toezichthouders blijken de risico’s van PCA op de mens verschillend in te schatten. Als de gevonden concentraties worden afgezet tegen de richtlijn die EMA hanteert, dan blijkt iemand die dagelijks niet meer dan zes vervuilde tabletten slikt, binnen de ‘toelaatbare dagelijkse inname’ van PCA te blijven.

Maar de Europese voedselveiligheidswaakhond EFSA stelt juist dat bij meer dan één vervuilde pil per dag al een een onacceptabel risico op kanker ontstaat, omdat het dna kan worden aangetast.

Door NRC en Zembla geraadpleegde toxicologen uit Nederland en België steunen de strenge veiligheidsmarge van EFSA. Hoogleraar Jan Tytgat van de Universiteit in Leuven meldt dat er boven de marge van één pil een bewezen risico is dat PCA kankerverwekkend is. Volgens hem hoort PCA helemaal niet thuis in een pijnstiller die zoveel mensen slikken. Tygat roept de toezichthoudende instanties op de vervuilde partijen te traceren en uit de handel te nemen.

Miljarden pillen

Paracetamol is de meest geslikte pijnstiller en koortsremmer ter wereld. Alleen al in Nederland gaat het jaarlijks om 2 miljard pillen, poeders en drankjes. Volgens de onderzoeksjournalisten wordt ongeveer de helft hiervan gemaakt door farmaceut Apotex in Leiden, dochter van het Indiase concern Aurobindo. Apotex had, zo bevestigen bronnen aan beide media, afgelopen jaren Anqiu Lu’an als belangrijkste grondstofleverancier. Apotex maakt paracetamol voor de (huis)merken van onder meer Albert Heijn, Etos, Jumbo, Trekpleister, DA en Kruidvat. Aurobindo wil geen commentaar geven en dus is het onduidelijk of en hoeveel vervuilde stoffen zijn gebruikt.

Volgens de onderzoekers is er een veilig alternatief voor de vervuilde paracetamol. De Amerikaanse farmaceut Mallinckrodt maakt via een ander productieproces paracetamol zonder kankerverwekkend PCA. Deze medicijnen zijn voor zover bekend niet verkrijgbaar in ons land. Uit hetzelfde onderzoek blijkt overigens dat de grondstoffen van een andere Chinese producent niet zijn vervuild.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet in deze kwestie vooralsnog geen rol voor zichzelf als het gaat om het onderzoeken van de pijnstillers. Ook het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) ziet geen reden de vervuilde partijen op te sporen of om breder onderzoek te doen. De onderzochte monsters vallen volgens het CBG ruim onder de limiet die geneesmiddelenbureau EMA hanteert. PCA zou enkel ‘mogelijk kankerverwekkend’ zijn.