Meer dan de helft van deze gemeenten weet bovendien niet dat er in 1998 een tekort is vastgesteld, ontdekte het datajournalistieke platform Pointer. Slechts acht gemeenten hebben het aantal standplaatsen sindsdien vergroot.

Als Europese lidstaat is Nederland verplicht de culturele woonvorm van Sinti, Roma en andere woonwagenbewoners voldoende te faciliteren. Gebeurt dat niet, dan schendt Nederland internationaal beschermde mensenrechten en dreigt een rechterlijke veroordeling door het Europees Hof.

In 1998 wees toenmalig staatssecretaris Johan Remkes van Volksgezondheid, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer 46 gemeenten erop dat ze een substantieel tekort aan standplaatsen voor woonwagens hadden. In totaal ging het toen om een achterstand van 1710 plaatsen. Uit onderzoek van het platform van omroep KRO-NCRV blijkt dat het tekort twintig jaar later slechts met ongeveer 20 procent is teruggedrongen, terwijl de behoefte aan standplaatsen juist is toegenomen. Kinderen van woonwagenbewoners die een eigen standplaats wilden, kwamen op een wachtlijst te staan. In sommige gemeenten is de wachttijd meer dan 25 jaar.

Lees ook: De woonwagenzaak-Snijders is alsof je Groundhog Day kijkt: iedere dag lijkt zich te herhalen

Zestien gemeenten bouwden het aantal standplaatsen juist actief af. De meeste standplaatsen verdwenen in Maastricht (85), Amsterdam (77) en Emmen (46). Ook in Den Haag, Apeldoorn, Dordrecht en Venlo, waar tot 2001 nog veel standplaatsen bijkwamen, is op grote schaal afgebouwd.

Na internationale kritiek op het Nederlandse woonwagenbeleid staan de tekorten in standplaatsen sinds 2018 weer op de agenda. Ook nu blijken gemeenten terughoudend om tekorten aan te vullen. Volgens mensenrechtenadvocaat Jelle Klaas is het belangrijk dat de Rijksoverheid gemeenten goed in de gaten houdt. „Er zijn verschillende rapportagemomenten waarin de Nederlandse overheid internationaal duidelijk moet maken hoe zij omgaat met woonwagenbewoners. Nederland heeft daarin momenteel niet zo’n goed trackrecord.”