Vmbo-leerling loopt door corona heel schooljaar achter met lezen

Foto ter illustratie.  — © ANP / ANP

Op de onderbouw van het vmbo en havo zijn grote leerachterstanden door de coronacrisis, meldt demissionair onderwijsminister Arie Slob.

Redactie

Vmbo-leerlingen lopen naar schatting gemiddeld een heel schooljaar achter met Nederlandse leesvaardigheid en zestien lesweken met rekenen. Gemiddeld lopen leerlingen van de middelbare school 27 lesweken achter met leesvaardigheid.

Op basisscholen zijn de achterstanden kleiner. De gemiddelde achterstand voor rekenen ligt op tien weken en voor begrijpend lezen is dit ongeveer zeven weken. De leerlingen die in groep 7 zaten toen de coronacrisis begon, hebben de meeste vertraging opgelopen. Ook zijn de achterstanden gemiddeld twee keer groter bij kinderen met laagopgeleide ouders. De vertragingen zijn ook groter bij leerlingen met een migratieachtergrond of uit een eenoudergezin.

Grote zorgen

Schoolleiders in het basis- en voortgezet onderwijs maken zich ook grote zorgen over het welbevinden van hun leerlingen. Zij zijn vooral bezorgd om de motivatie, de werkhouding en de aandacht voor planning van leerlingen.

Opmerkelijk genoeg is de Engelse woordenschat van leerlingen wel toegenomen. Mogelijk komt dat omdat zij tijdens corona meer Engelstalige series hebben gekeken. De Engelse leesvaardigheid blijft wel op een vergelijkbaar niveau als voor corona.

Kritiek

Het ministerie van Onderwijs onderzocht in hoeverre de leerachterstanden tot dusver zijn weggewerkt met behulp van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Voor dat programma is in het basis- en voortgezet onderwijs bijna 6 miljard euro uitgetrokken voor de komende twee jaar. Scholen besteden dat geld onder meer aan les in kleine groepjes, extra personeel, of maatregelen voor het welzijn van de leerling. Volgens Slob is het nog te vroeg voor uitspraken over de effectiviteit hiervan.

Het onderwijsveld heeft kritiek op de looptijd van het NPO. Scholen vinden twee jaar te kort om het beschikbare geld goed te besteden. De minister zegt dat het niet de bedoeling is dat het geld langer beschikbaar is dan deze periode, omdat de leerlingen met achterstanden er nu behoefte aan hebben. Volgend jaar besluit het kabinet of het NPO mogelijk met één of twee schooljaren wordt verlengd.

Tussenrapportage

In deze tussenrapportage is bovendien nog geen volledig overzicht van hoe scholen het geld precies uitgeven. Partijen maken zich zorgen dat vooral commerciële bijlesbureaus of detacheerders aanspraak willen maken op het geld. Slob zegt dat scholen achteraf in hun jaarverslag moeten verantwoorden hoe ze het geld hebben besteed.

Door corona moesten basisscholen in totaal dertien weken helemaal dicht en vier weken deels. Middelbare scholen bleven nog langer dicht. Die waren negentien weken volledig gesloten en gaven negentien weken deels online onderwijs.

PO-raad: personeelstekort hindert bijspijkeren corona-achterstand

De PO-raad, de sectororganisatie voor het primair onderwijs, zegt net als de VO-raad (middelbaar onderwijs) dat bekende knelpunten, zoals de beschikbaarheid van personeel, een succesvolle uitwerking van het Nationaal Programma Onderwijs hinderen. Met dat programma moeten de achterstanden door corona worden weggewerkt. Het helpt volgens deze club ook niet mee dat de extra investering tijdelijk is.

„De focus ligt op het werken aan de basisvaardigheden, het welbevinden van de leerlingen en hun executieve vaardigheden. Dat doe je bijna automatisch door de inzet van extra personeel. Uit onze ledenpeiling voor de zomer bleek echter al dat scholen vaak niet weten waar ze dat personeel vandaan moeten halen”, aldus de raad.

„Maar ze kiezen bij de uitvoering van het NPO voor kwaliteit en impact, boven snelheid. Dit toont aan hoe graag ze het NPO willen aangrijpen voor duurzame verbeteringen”, stelt de PO-raad verder. De organisatie hoopt op „structurele investeringen en een gezamenlijke langetermijnagenda.”

VO-raad: leerkrachtentekort maakt inhalen coronaschade lastig

Het tekort aan leerkrachten maakt het erg moeilijk om de achterstanden door corona in leren en vooral lezen in te halen, zegt de VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. Scholen maken volgens de organisatie weliswaar „dankbaar gebruik” van de extra coronamiddelen die ter beschikking zijn gesteld, maar het lerarentekort vormt „een bedreiging” voor de uitvoering van de plannen om de leerlingen bij te spijkeren. „We blijven ons hard maken voor het structureel maken van een deel van de investeringen.”

Op de onderbouw van het vmbo en havo zijn grote leerachterstanden door de coronacrisis, aldus demissionair onderwijsminister Arie Slob donderdag. Vmbo-leerlingen lopen naar schatting gemiddeld een heel schooljaar achter met Nederlandse leesvaardigheid en zestien lesweken met rekenen. Gemiddeld lopen leerlingen van de middelbare school 27 lesweken achter met leesvaardigheid.

„Logischerwijs vergen interventies als extra ondersteuning, instructie in kleinere groepen en meer aandacht voor welzijn, extra menskracht op school. En dat komt bovenop een al bestaand personeelstekort. Gezien de omstandigheden zal goed gemonitord moeten worden of alle scholen de middelen in de korte tijd die ervoor staat goed kunnen benutten”, zegt de raad.

„Structurele problemen zoals het lerarentekort, kansenongelijkheid en de afnemende basisvaardigheden los je met incidentele middelen niet op. Ook zien scholen ertegenop om de initiatieven die nu van de grond komen, zoals extra begeleiding voor leerlingen en extra aandacht voor welzijn, over twee jaar weer te moeten schrappen”, zo klinkt het verder.

Gerelateerde berichten

Ander Nieuws