Gazprom stopt dinsdag met het leveren van aardgas aan GasTerra. De Nederlandse gashandelaar – in handen van onder meer Shell, Esso Nederland en de Nederlandse staat – weigert te betalen in roebels, zoals de Russen willen.

Glastuinbouw Nederland waarschuwt dat ongeveer de helft van de Nederlandse tuinders direct al te maken krijgt met hogere prijzen, omdat zij met dagprijzen voor gas werken. Door het wegvallen van Russisch gas zullen die dagprijzen hoger zijn, schat de organisatie in. Het gaat om ongeveer 1500 glastuinbouwers.

In Limburg geldt dat voor ongeveer 40 procent van de tuinders, zegt voorzitter Jean Aerts van de LLTB-vakgroep Tuinbouw Bedekte Teelten. De komende vijf dagen zijn spannend voor die groep, stelt Aerts. „We weten nu gewoonweg nog niet hoe de Russische stap zal uitwerken op de dagprijzen. De onzekerheid over de gasprijs speelt al sinds zomer 2021 en is door de oorlog in Oekraïne verergerd. En daar komt dit nu weer boven. Deze disruptie van de markt is ongekend.”

Eind april zei Aerts te verwachten dat een op de vijf Limburgse glastuinders in de problemen komt door de extreem hoge gasprijzen. Hij wil niet speculeren over de vraag of dat aantal gaat stijgen, nu Rusland de gaskraan dichtdraait. „Daarvoor is het nog te vroeg.”

Lees ook: Rutte na gasstop Rusland: ‘Het gaat niet om grote hoeveelheden’

Om te besparen op de door de oorlog sterk gestegen gasprijzen hebben diverse glastuinders volgens Aerts begin dit jaar een deel van de gewassen niet aangeplant, maar dat pas op een later tijdstip gedaan. Door de uitgestelde aanplant kwam de aanvoer van groente later op gang en dat heeft geleid tot hogere prijzen voor consumenten.

Voor komende zomer maakt Glastuinbouw Nederland zich nog geen zorgen. „Er is nu voldoende voorraad. We verwachten dat de glastuinbouw deze zomer niet in de problemen komt”, zegt een woordvoerster van de tuindersorganisatie. Voor de periode na 1 oktober, als het huidige contract van GasTerra met Gazprom voor de levering van 2 miljard kubieke meter gas afloopt, verwacht de branchekoepel dat GasTerra een back-up heeft.

Lees ook: Vijf vragen: komen we in een recessie door de oorlog in Oekraïne?

Glastuinbouw Nederland vraagt het kabinet al langer om oplossingen voor de hard gestegen energieprijzen in de sector, maar heeft daar tot op heden nog niks van vernomen. Zo komen projecten om te verduurzamen in de knel door de sterk gestegen prijzen, waarschuwde de organisatie eerder. „Voor het najaar maken we ons zorgen. We hopen dat Den Haag nog iets gaat doen en wachten nog steeds op een goede oplossing.”

Volgens LLTB’er Aerts is leveringszekerheid van groot belang voor de sector. „Alleen als die er is, kan dat tot een stabilisatie van de situatie leiden. Als het om gas gaat, dan zie ik daar een rol voor de Staat.” Aerts wijst ook op het belang van zekerheid bij de afzet van de producten die de tuinders leveren. „Wat we nodig hebben zijn wederzijdse garanties over volume en prijs. Het is essentieel in een markt die zo verstoord is. Gelukkig zien we dat ook al gebeuren. Tuinders en afnemers zijn bereid om elkaar wat dat betreft garanties te geven, dat stemt me positief.”