In de congreslocatie ‘Hart van Holland’ zijn vele honderden CDA’ers bijeen om over allerhande thema’s en de toekomst van de partij te spreken. Heet hangijzer in de coalitiepartij – die in de peilingen flink is gekelderd– is naast het onderwerp stikstof het onderwerp migratie. „Er moet paal en perk gesteld worden”, zegt bijvoorbeeld de populaire oud-staatssecretaris Mona Keijzer. „Elke week 1500 mensen erbij… Dit is zo niet vol te houden”, zegt ze tegen De Telegraaf.

Ze krijgt gehoor bij de partijleider Hoekstra. Hij zegt tegen de CDA-leden dat een van moeilijkste keuzes die voor ons ligt die over migratie is. „In de eerste negen maanden van dit jaar is onze bevolking door migratie met meer dan 190.000 mensen toegenomen. Dat zijn er meer dan de inwoners van een stad als Breda of Nijmegen. En meer dan de inwoners van Leeuwarden en Heerlen samen. Volgens mij ziet iedereen dat dit onze spankracht als samenleving overstijgt”, aldus Hoekstra. Hij stelt dat migratie ‘ons overkomt’. „We hebben er simpelweg te weinig grip op. Dit is op deze manier niet vol te houden. Daarvoor hebben we niet de ruimte, en niet de woningen.”

Kanttekeningen

Volgens de christendemocraat wil hij ‘mensen die vluchten voor vervolging blijven helpen’. Maar hij plaatst daar wel kanttekeningen bij. „Juist ook lokale CDA’ers en mensen betrokkenen bij de opvang benaderen mij en zeggen: ‘we houden dit niet vol’”, aldus Hoekstra. Hij stelt de leden ook de vraag ‘of dit rechtvaardig is’.

Hoekstra: „Of het rechtvaardig is naar de gemeenschappen in de landen van herkomst die de arbeidskrachten vaak hard nodig hebben. Of het rechtvaardig is naar de mensen op de vlucht dat wij met deze aantallen geen echte plaats kunnen bieden in onze samenleving. Of het rechtvaardig is naar mensen in Nederland zelf, die wonen in de wijken en dorpen waar deze groepen uiteindelijk worden opgevangen. Waar ze moeten integreren. En waar vaak al zoveel problemen spelen.”

‘Moeilijke keuzes’ gemaakt worden

Volgens de partijleider en vicepremier moeten er daarom ‘moeilijke keuzes’ gemaakt worden op een onderwerp dat volgens hem ‘muurvast zit’. „Voor links is het een taboe, voor rechts een totempaal.” Wat die keuzes of oplossingen exact zijn, daarover is nog veel mist. De CDA’er pleit voor ‘concrete migratiedoelstellingen’. Maar wat die zijn, blijft onvermeld. Toch wil hij ‘een stap naar voren doen en ermee aan de slag’. „We zijn het als CDA aan onze stand verplicht om dit onderwerp niet aan de flanken te laten.” De timing van Hoekstra’s uitspraken is saillant nu juist komende week een nieuwe ‘dwangwet’ – die juist het onder dwang verspreiden van asielzoekers in alle gemeenten moet bewerkstelligen– door staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) zal worden gepresenteerd.

In zijn toespraak zei Hoekstra verder meermaals dat hij af wil van het ‘ik-tijdperk’. „Samen is de enige oplossing”, aldus Hoekstra, die ook minister van Buitenlandse Zaken is. Ondanks dat de partij in de peilingen is weggezakt tot een schamele 6 tot 7 zetels, heeft Hoekstra vertrouwen in een goede uitkomst van de Provinciale Statenverkiezingen in maart volgend jaar. „We gaan Nederland samenbrengen. Als partij van stad en platteland.” Ook wil hij ‘fel zijn op fatsoen’. „Het is tijd dat we stoppen met elkaar de maat nemen, en beginnen met onze verantwoordelijkheid nemen.”

Sneer naar Wilders en Baudet

Ook haalde hij uit naar PVV-leider Geert Wilders die CDA-minister Hugo de Jonge op sociale media toebeet met de tekst: „Jij haat je eigen volk.” Ook citeerde Hoekstra FvD’er Thierry Baudet, die de oorlog in Oekraïne de meest hoopvolle gebeurtenis uit zijn leven noemde. „Dit is afbraak als politiek verdienmodel”, vindt Hoekstra.

Hij riep zijn partijgenoten verder op om afstand te nemen van ‘schreeuwers die liever afbreken dan opbouwen’. „Het is genoeg geweest met die verbale terreur. Het heet niet voor niks samenleving.”

Lees ook: Asielinstroom sinds 2015 niet zo hoog geweest: is de bevolkingsgroei blijvend?