Voorzitter Gianni Infantino van de FIFA heeft vrijdag herhaald dat het WK in Qatar volgens hem het beste WK ooit is. „We hebben al 3,27 miljoen toeschouwers in de stadions verwelkomd”, zei hij op een persconferentie in Doha. „De wedstrijden tot nu toe zijn gemiddeld door 52.760 fans bezocht. Dat is een record.”

„Belangrijk is dat er geen vervelende incidenten tijdens of rond wedstrijden hebben plaatsgevonden”, vervolgde Infantino. „Geen team heeft ook alle duels gewonnen. Dat zegt ook wel iets over de ontwikkeling van het voetbal. Marokko heeft als eerste Afrikaanse landenploeg de halve finale bereikt. En Stéphanie Frappart heeft als eerste vrouw een duel op een WK geleid. Dat was Duitsland tegen Costa Rica. Ze heeft het heel goed gedaan.”

„Miljoenen mensen hebben Qatar tijdens het WK bezocht”, weet Infantino. „De top vijf van bezoekende landen bestaat uit Saoedi-Arabië, India, de Verenigde Staten, Engeland en Mexico. Dit WK heeft echt een groot internationaal karakter.”

OneLove

Infantino staat achter het verbod op de zogenoemde OneLove-aanvoerdersband tijdens wedstrijden op het WK. „We hebben 211 landen die bij ons zijn aangesloten”, zei hij. „Landen met andere regimes en gevoelens. We moeten bijeen blijven en respectvol voor elkaar zijn.”

Volgens Infantino is er in het voetbal niet veel ruimte voor politieke statements. „Veel mensen hebben verschillende meningen”, zei hij. „Maar we willen ook het voetbal beschermen. Het gaat om 211 voetbalteams met hun fans. Niet om 211 landen met verschillende regimes, of geloven of overtuigingen. Natuurlijk geven wij als FIFA ook om mensenrechten. Maar laten we ook genieten van de wedstrijden van 90 of soms 120 minuten. Zonder andere emoties. Zonder even aan andere dingen te denken.”

Aanvoerder Virgil van Dijk van het Nederlands elftal en zijn collega’s van Duitsland, Engeland, Wales, België, Zwitserland en Denemarken waren tijdens het WK van plan om de speciale band te dragen ter bevordering van inclusie. De FIFA liet echter vlak voor de openingswedstrijd weten dat er dan gele kaarten zouden volgen, waarna de nationale bonden besloten om het plan te laten varen. De KNVB en andere nationale bonden reageerden teleurgesteld.

Vier doden

Infantino blijft erbij dat er tijdens de bouw van WK-stadions vier doden zijn gevallen. Drie arbeidsmigranten overleden in de aanloop naar de mondiale eindronde tijdens werkzaamheden aan een van de acht voetbaltheaters. Een Filipijnse arbeider overleed bij reparatiewerkzaamheden tijdens het WK.

Infantino vertelde begin dit jaar voor het eerst dat er volgens hem drie doden waren gevallen bij de bouw van WK-stadions. Hassan Al-Thawadi, het hoofd van de Qatarese WK-organisatie, vertelde eind vorige maand dat volgens hem honderden arbeidsmigranten zijn overleden in de aanloop naar de mondiale eindronde. „De schatting is rond de 400, tussen de 400 en 500. Ik heb het exacte aantal niet”, zei hij in gesprek met Piers Morgan van de Britse zender Talk TV.

„Laat ik voorop stellen dat iedere dode er een te veel is”, zei Infantino vrijdag tijdens een persconferentie in Doha. „Maar als het om cijfers gaat, dan moet je die juist interpreteren. Drie arbeidsmigranten, en nu dus helaas vier, zijn overleden tijdens werkzaamheden aan WK-stadions. De andere cijfers gaan over het aantal doden dat na de toewijzing van het WK in 2010 door allerlei oorzaken zijn gevallen.”

Het vaststellen van het totale aantal slachtoffers onder arbeidsmigranten die door werkzaamheden voor het WK zijn omgekomen, is buitengewoon complex. Volgens directeur Max Tunón van ILO, de arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, heeft Qatar jarenlang niet alle werkgerelateerde ongelukken geregistreerd. Uit onderzoek van zijn organisatie bleek dat er in 2020 vijftig bouwvakkers om het leven zijn gekomen in Qatar. Die werkten echter lang niet allemaal aan WK-stadions.

Infantino herhaalde op zijn persconferentie dat er geen apart compensatiefonds komt voor arbeiders die hebben geleden tijdens werkzaamheden voor het WK. Volgens hem heeft Qatar sinds 2018 wel al 350 miljoen dollar (omgerekend bijna 340 miljoen euro) uitgekeerd aan arbeiders die geen of te laat salaris hadden gekregen.

Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights hebben de FIFA en Qatar herhaaldelijk opgeroepen om een compensatiefonds op te zetten van 440 miljoen dollar (gelijk aan het prijzengeld voor het toernooi), waar dan onder meer families van overleden arbeidsmigranten aanspraak op zouden kunnen maken.

Volgens de Britse krant The Guardian zijn er sinds de toewijzing van het WK minimaal 6500 arbeidsmigranten in Qatar aan allerlei oorzaken overleden.

Opzet

De FIFA gaat nog eens goed kijken naar de opzet van het WK van 2026 in de Verenigde Staten, Mexico en Canada. Dat toernooi telt voor het eerst 48 deelnemers. De bedoeling was dat het evenement zestien poules van drie deelnemers zou krijgen. Maar twaalf groepen van vier is weer een reële optie.„We moeten er nog eens goed naar kijken”, zei Infantino. „We moeten ook leren van dit WK. Veel laatste wedstrijden in de poules waren tot de laatste minuut extreem spannend. Wie gaat wel door en wie niet, we wisten het vaak pas na het laatste fluitsignaal. De verschillen tussen de deelnemers zijn kleiner geworden. Dat is mooi. Er waren minder grote uitslagen en best veel verrassingen. Marokko stond ook als eerste Afrikaanse landenploeg in een halve finale. Voetbal is mondialer en spannender dan ooit.”