Struinheukske: De gaai als schreeuwende slimmerik
Een gaai bij het observatiehutje van Schuttelaar. — © Piet Schuttelaar
Om de week tekent columnist en natuurliefhebber Piet Schuttelaar uit Stein een verhaal op vanuit zijn natuurhuisje. Deze week vertelt hij over de gaai als schreeuwende slimmerik.
Hoe kun je het verzinnen? Maar de gaai behoort toch echt tot de orde van de zangvogels. Deze krijsende schreeuwlelijk is een echte opportunist. Hij eet wat de pot schaft. In het voorjaar en de zomer insecten, rupsen en wormen, maar ook jonge zangvogels en eieren. Ik heb gezien dat hij zelfs eieren uit een moeilijk bereikbaar zwaluwnest rooft. In de herfst en winter schakelt hij over op vruchten, valfruit, bessen, granen en noten. En vooral eikels, die hij hier en daar verstopt. En als hij de plek niet meer weet te vinden, schiet er een jonge eik uit de grond…
De wetenschappelijke naam van de gaai Garullus glandarius betekent letterlijk babbelzieke eikelzoeker. Hij heeft enkele streek- of dialectnamen zoals: goudvogel, rotzak, smeerlap, stinkerd en wouter. Jaren geleden noemden we hem vooral ‘de Vlaamse gaai’. Er zijn enkele lezingen, die deze benaming willen verklaren. Ooit dachten we in Nederland dat ze vooral uit Vlaanderen kwamen.
Alarmsysteem
Een tweede verklaring voor de oude soortnaam is dat de gaai wordt gekenmerkt door een fraai en bont verenkleed dat deed denken aan de kledij van de bourgeoisie uit de middeleeuwen. Er wordt geschreven dat hij schuw is, maar uit mijn observaties blijkt eerder dat hij brutaal is, slim, zeer alert met een super reactievermogen, dat gepaard gaat met een doordringende schreeuw, dat weer als een alarmsysteem werkt voor de andere dieren.
Het schijnt dat de gaai, een werkzame remedie heeft gevonden tegen veerluizen en mijten, die onder zijn verenpak kruipen. Hij gaat met gespreide vleugels op een mierennest zitten. Deze spuiten ter verdediging mierenzuur tussen de veren en het ongedierte sterft… Soms klemt hij mieren tussen zijn grote snavel en stopt ze tussen zijn veren. Dan zegt men dat de vogel zit te ‘mieren’.
Meest gelezen
Ernstig ongeluk op afrit A73, traumahelikopter landt op snelweg
Fleur (9) uit Grubbenvorst redt na haar dood vijf levens met orgaandonatie: ‘Dat is het enige zinvolle aan haar zinloze dood’
Spanning is groot bij Maximina in Roermond, maar bezoekende koningin Máxima blijkt ‘gewoon een vrouw, net als ik’
Venlose winkeliers willen dat Boètezitting wordt verplaatst: ‘Klaar met overlast’
Zorgen om vermiste Lolle (15) uit Maastricht